Werknemer veroorzaakt schade tijdens werkzaamheden: wie is aansprakelijk?

Stel u voor: een toegewijde werknemer, druk bezig met zijn dagelijkse taken, veroorzaakt per ongeluk schade aan het bedrijfseigendom, derden of de goederen van derden.

Een al te bekend tafereel dat een interessante juridische vraag met zich meebrengt: wie draagt de verantwoordelijkheid en zal de schade moeten vergoeden? Is het de werknemer die aansprakelijk gesteld wordt, of rust de last op de schouders van de werkgever?

Aasprakelijkheid volgens de wet

Volgens artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek is eenieder die door zijn handelingen schade veroorzaakt aan een ander, verplicht om deze schade te vergoeden, mits de schade voortkomt uit zijn schuld. Dit impliceert dat iemand die door zijn fout schade veroorzaakt, aansprakelijk is voor het vergoeden van die schade, zelfs indien er geen contractuele relatie bestaat tussen de partijen (buitencontractuele aansprakelijkheid).

Burgerlijke aansprakelijkheid binnen arbeidsverhoudingen

In gevallen waar een arbeidsovereenkomst van kracht is, zoals tussen een werkgever en werknemer, wordt de burgerlijke aansprakelijkheid in zekere mate ingeperkt. De Arbeidsovereenkomstenwet legt de verantwoordelijkheid van de werknemer vast bij het veroorzaken van schade, gebaseerd op het type fout dat begaan is.

Volgens de Arbeidsovereenkomstenwet is een werknemer slechts aansprakelijk voor de schade die is ontstaan door zijn bedrog, zijn zware schuld of door zijn lichte schuld als die bij hem eerder gewoonlijk dan toevallig voorkomt.

De werknemer is overigens ook niet verantwoordelijk voor de beschadigingen of de sleet toe te schrijven aan het regelmatig gebruik van het voorwerp, noch voor het toevallig verlies ervan.

Soorten fouten en bijbehorende aansprakelijkheid

1. Bedrog: een opzettelijke handeling met de intentie om schade aan te richten. Voorbeelden hiervan zijn oplichting en diefstal.

2. Zware fout: een fout van dermate omvang en aard dat deze als onvergeeflijk wordt beschouwd. Een voorbeeld hiervan is het bewust negeren van een waarschuwing met schade tot gevolg.

3. Lichte fout die gewoonlijk voorkomt: een herhaaldelijke fout die een voorzichtige persoon niet zou maken. Een voorbeeld is een monteur die verzuimt om veiligheidsvergrendelingen te gebruiken tijdens het onderhoud van machines herhaaldelijk kassaverschil door onoplettendheid.

Schadevergoeding en verantwoordelijkheid

In gevallen waar de werknemer aansprakelijk wordt geacht, moet deze de veroorzaakte schade vergoeden.

Het bedrag van de schadevergoeding kan in onderling overleg worden vastgesteld, of bij ontbreken van overeenstemming, door een rechter worden bepaald. Indien een schadevergoeding verschuldigd is, kan de werkgever een inhouding op het loon doen, maar deze mag niet meer bedragen dan 1/5de van het loon. In geval van bedrog geldt deze beperking niet.