Welke soorten arrestatie zijn er?

Wanneer een persoon wordt gearresteerd, kan dit gebeuren op basis van een administratieve aanhouding of een gerechtelijke aanhouding. De aard en duur van de aanhouding zijn afhankelijk van de omstandigheden en de aard van het vermeende risico of delict.

Hieronder wordt uitgelegd wat beide soorten aanhoudingen inhouden, welke procedures worden gevolgd, en wat de rechten en plichten zijn van de aangehouden persoon.

Administratieve aanhouding

Een administratieve aanhouding (ook wel bestuurlijke aanhouding genoemd) wordt toegepast als een preventieve maatregel door de politie om de veiligheid te waarborgen.

Deze vorm van aanhouding vindt plaats zonder dat de persoon daadwerkelijk een misdrijf heeft gepleegd, maar wanneer er een vermoeden bestaat dat zij mogelijk een gevaar vormen voor de openbare orde en veiligheid. Denk aan situaties waarin iemand tijdens een betoging gewapend en gemaskerd rondloopt; dit kan als risicovol worden beschouwd en leiden tot een administratieve aanhouding.

Kenmerken van een administratieve aanhouding:

• De beslissing tot een administratieve aanhouding wordt genomen door de politie zelf, zonder tussenkomst van de Procureur des Konings of een onderzoeksrechter.
• Een administratieve aanhouding heeft een maximale duur van 12 uur. In uitzonderlijke gevallen kan deze termijn worden verlengd tot maximaal 24 uur, bijvoorbeeld als blijkt dat de arrestant mogelijk toch betrokken is bij een strafbaar feit.

Een administratieve aanhouding is bedoeld om tijdelijk in te grijpen in risicovolle situaties en is geen indicatie van schuld of strafbaarheid.

Gerechtelijke aanhouding

Een gerechtelijke aanhouding is een andere vorm van arrestatie en heeft als doel om een verdachte in het kader van een strafrechtelijk onderzoek vast te houden. In dit geval is er sprake van een vermoeden van een gepleegd misdrijf, en de aanhouding vindt plaats om de waarheidsvinding te ondersteunen.

Wanneer vindt een gerechtelijke aanhouding plaats?

Een gerechtelijke aanhouding kan op drie manieren worden uitgevoerd:

• Wanneer iemand op heterdaad wordt betrapt tijdens het plegen van een misdrijf, mag de politie de persoon aanhouden zonder voorafgaande toestemming van de procureur des Konings. De aanhouding moet wel meteen aan de procureur worden gemeld. De maximale duur van deze aanhouding is 24 uur.
• Als een persoon verdacht wordt van een misdrijf, kan de procureur des Konings een aanhouding bevelen, mits er voldoende aanwijzingen van schuld zijn. Deze aanhouding kan eveneens maximaal 24 uur duren.
• Wanneer de onderzoeksrechter op basis van concrete aanwijzingen besluit dat een getuige of verdachte moet worden vastgehouden, kan er een zogenaamd bevel tot medebrenging of een aanhoudingsbevel worden uitgevaardigd.

Soorten bevelen bij gerechtelijke aanhouding:

Bevel tot medebrenging

Een persoon kan op bevel van de onderzoeksrechter worden aangehouden wanneer hij als verdachte duidelijke aanwijzingen van schuld vertoont, of als getuige niet verschijnt. De termijn voor deze vorm van aanhouding is 24 uur, met één mogelijke verlenging van 24 uur.

Aanhoudingsbevel

Bij ernstige verdenking en het bestaan van bewijsmateriaal kan de onderzoeksrechter een persoon in voorlopige hechtenis plaatsen. Deze maatregel wordt toegepast wanneer het misdrijf kan leiden tot een gevangenisstraf van minstens één jaar en de verdachte een gevaar vormt voor de openbare orde.

De aanhoudingstermijn bedraagt in dit geval maximaal 5 dagen en kan door de raadkamer worden verlengd met telkens een maand.

Belangrijk om te weten is dat in bepaalde gevallen de aanhoudingstermijn kan worden verlengd, zeker wanneer er overtuigende aanwijzingen zijn van strafbaar gedrag of wanneer de verdachte een risico vormt voor de veiligheid en openbare orde.