Voorrangsregels voor prioritaire voertuigen: Hoe handelt u correct?

Bij het rijden op de openbare weg kan het gebeuren dat u een prioritair voertuig zoals een ambulance, brandweerwagen of politieauto met sirene en zwaailicht nadert. In zulke situaties is het cruciaal om correct te handelen. 

Wat zegt de wet hierover en hoe zorgt u ervoor dat u op een veilige en wettelijk correcte manier reageert? 

Wat zegt de wet over voorrang voor prioritaire voertuigen?

Volgens artikel 38 van de Wegcode geldt:

Zodra het speciaal geluidstoestel het naderen van een prioritair voertuig aankondigt, moet elke weggebruiker onmiddellijk de doorgang vrijmaken en voorrang verlenen; zo nodig moet hij stoppen.

Dit betekent dat alle weggebruikers, inclusief voetgangers en fietsers, verplicht zijn een vrije doorgang te voorzien zodra ze sirenes horen en zwaailichten zien. Afhankelijk van de verkeerssituatie kan dit betekenen dat u vertraagt, van rijstrook verandert of volledig stopt.

Hoe herkent u een prioritair voertuig?

Een prioritair voertuig mag gebruik maken van blauwe knipperlichten en een speciale sirene als het onderweg is naar een dringende opdracht. 

Volgens artikels 37.1, 37.2 en 37.4 van de Wegcode geldt:

• Bij een dringende opdracht: Het voertuig moet zowel blauwe knipperlichten als de sirene gebruiken.
• Bij een niet-dringende opdracht: Alleen de blauwe knipperlichten mogen gebruikt worden, zonder sirene.
• Om voorrang te krijgen: Het voertuig moet altijd beide signalen (zwaailichten en sirene) inschakelen.

Hoe reageert u correct op een prioritair voertuig?

1. Blijf kalm en anticipeer

Hoor of ziet u een prioritair voertuig naderen? Blijf kalm en bepaal van welke kant het voertuig komt om adequaat te kunnen reageren.

2. Maak veilig ruimte vrij

Probeer de weg zo snel en veilig mogelijk vrij te maken. Dit kan betekenen dat u naar rechts uitwijkt of op een veilige manier vertraagt.

3. Volg de verkeersregels

U mag niet zomaar door een rood licht rijden of over een doorlopende witte streep gaan.

4. Let op andere weggebruikers

Controleer in uw spiegels of uw manoeuvre veilig is en andere bestuurders of voetgangers niet in gevaar brengt.

5. Gebruik uw richtingaanwijzers

Door uw intenties duidelijk te maken, kunnen andere weggebruikers ook op tijd anticiperen.

6. Rijd pas verder als het prioritair voertuig volledig gepasseerd is

Zorg ervoor dat het voertuig veilig voorbij is voordat u opnieuw aanrijdt.

Mag u verkeersregels overtreden om voorrang te verlenen?

Hoewel het noodzakelijk is om prioritair verkeer te laten passeren, mag dit nooit ten koste gaan van de veiligheid. U moet altijd rustig en beheerst handelen en vermijden dat u zichzelf of andere weggebruikers in gevaar brengt.

In sommige gevallen kan het nodig zijn om een rijstrook te overschrijden of een kruispunt vrij te maken, maar alleen als dit veilig kan en zonder risico’s.

Haastige of plotselinge bewegingen kunnen gevaarlijk zijn, dus het is belangrijk om altijd goed vooruit te kijken, voorspelbaar te blijven voor andere weggebruikers en duidelijke signalen te geven. Uw veiligheid en die van anderen staat altijd voorop.

Veelvoorkomende fouten die u moet vermijden

• Paniekreacties: Plots remmen of onvoorspelbare bewegingen maken kan gevaarlijk zijn.
• Doorgang blokkeren: Stilstaan op een kruispunt of in een smalle straat kan het voertuig hinderen.
• Een prioritair voertuig volgen: Sommige bestuurders proberen de vrije doorgang te benutten. Dit is illegaal en gevaarlijk.
• Muziek te luid zetten: Dit belemmert het horen van sirenes, waardoor u te laat reageert.