De autonome werkstraf

Wie na het plegen van een misdrijf wordt veroordeeld door een strafrechter, loopt het risico op verschillende sancties. Één van die sancties is de autonome werkstraf. 

Wat is de autonome werkstraf?

Een autonome werkstraf is een straf die kan worden opgelegd door een strafrechter. Zoals de naam het zelf verklapt, is de autonome werkstraf een sanctie waarbij de veroordeelde als sanctie een door de rechter bepaald aantal uren zal moeten werken in een non-profit organisatie. (minimaal 20, maximaal 300 uur)

De werkstraf mag uitsluitend worden verricht bij openbare diensten van de Staat, de gemeenten, de provincies, de gemeenschappen en de gewesten, dan wel bij verenigingen zonder winstoogmerk of bij stichtingen met een sociaal, wetenschappelijk of cultureel oogmerk. De werkstraf mag niet bestaan uit een activiteit die, in de aangewezen overheidsdienst of vereniging, doorgaans door bezoldigde werknemers wordt verricht.

De veroordeelde dient de werkstraf uit te voeren tijdens zijn vrije tijd. Hij hoeft geen school- of werktijden te missen/te verzetten voor het uitvoeren van zijn werkstraf.

Welke personen kunnen veroordeeld worden tot een werkstraf?

De rechter bepaalt wie een werkstraf krijgt. In de meeste gevallen zal de rechter, voor het uitspreken van de straf, een onderzoek voeren naar de persoonlijke toestand van de veroordeelde.

De rechter zal tijdens de zitting polsen bij de veroordeelde of hij/zij voorstander is van een werkstraf. Het is aan de veroordeelde om aan te geven of hij/zij akkoord gaat met een werkstraf. De rechter kan de werkstraf slechts uitspreken als de beklaagde op de terechtzitting aanwezig of vertegenwoordigd is en nadat hij, hetzij in persoon, hetzij via zijn raadsman, zijn instemming heeft gegeven.

(De werkstraf wordt vaak aangevraagd door de veroordeelde omdat het alternatief voor een werkstraf een geldboete of gevangenisstraf is.)

De rechter zal ook een alternatieve gevangenisstraf of geldboete uitspreken voor het geval dat de veroordeelde de werkstraf niet correct uitvoert. 

Hoe verloopt een werkstraf?

Na de uitspraak van de rechter wordt de veroordeelde uitgenodigd bij een justitieassistent voor een gesprek. Deze bekijkt zijn situatie en legt contact tussen hem en de werkplaats waar hij zijn werkstraf zal uitvoeren. De veroordeelde kan hierbij zijn voorkeur aangeven.

Tijdens het verloop van de werkstraf dient de veroordeelde binnen de 12 maanden (uitstel is mogelijk) na zijn veroordeling de opgelegde werkstraf uit te voeren. De justitieassistent zal de werkstraf monitoren en de veroordeelde controleren.

Wanneer de veroordeelde zich niet aan de voorwaarden houdt, zal de justitieassistent hem uitnodigen voor een gesprek. Zijn zaak komt voor bij de probatiecommissie die hem een alternatieve sanctie zal geven, rekeninghoudend met de reeds uitgevoerde uren van de werkstraf.

Wanneer de veroordeelde zich wel aan de voorwaarden houdt en de werkstraf correct uitvoert, zal zijn dossier worden afgesloten. Een werkstraf komt niet op uw strafblad.