De toekomst van huisdieren na een relatiebreuk: wie neemt de zorg op zich?

Bij een echtscheiding of relatiebreuk roept de toekomst van huisdieren vaak emotionele en juridische vragen op. Voor velen zijn huisdieren geliefde gezinsleden, wat de verdeling extra lastig maakt.

In dit artikel leest u hoe eigendomsrecht, de veranderde juridische status van dieren en persoonlijke afspraken een rol spelen bij de zorgregeling voor huisdieren.

Huisdier als roerend goed: eigendomsrecht is leidend

Volgens de wet worden huisdieren beschouwd als roerende goederen, vergelijkbaar met bijvoorbeeld een stoel of een tafel. Dit betekent dat eigendomsrecht een belangrijke rol speelt in het bepalen wie het huisdier na een relatiebreuk krijgt.

• Zijn de ex-partners gehuwd, dan zal de verdeling plaatsvinden volgens het toepasselijke huwelijksstelsel.
• Zijn de ex-partners niet gehuwd, dan wordt het huisdier in principe toegewezen aan degene die het dier heeft gekocht of de oorspronkelijke eigenaar was.

Blijkt dat beide ex-partners eigenaar zijn van het dier, dan hebben ze beiden evenveel recht om met het dier om te gaan, ook na de relatiebreuk.

De nieuwe status van huisdieren volgens artikel 3.39 van het Burgerlijk Wetboek

Met de invoering van artikel 3.39 van het Burgerlijk Wetboek is de juridische status van huisdieren veranderd, en dit zorgt voor een nieuwe tendens. Dieren worden nu erkend als wezens met gevoelsvermogen en biologische behoeften, zoals sociaal contact, voedsel en bescherming. Deze erkenning geeft huisdieren een unieke status als "quasi-goederen".

Hoewel ze formeel nog deels als eigendommen worden behandeld, is er meer aandacht voor hun welzijn. Dit heeft geleid tot een groeiende tendens om ook het belang van het dier mee te laten wegen bij beslissingen over hun toekomst, waardoor niet langer alleen gekeken moet worden naar wie eigenaar is van het dier, maar ook naar welke keuze het welzijn van het dier het meeste zal bevorderen.

Omgangsregelingen voor huisdieren

In veel gevallen maken ex-partners afspraken over de zorg voor hun huisdier. Deze afspraken kunnen informeel blijven of worden vastgelegd in een juridische overeenkomst. Bij het opstellen van een omgangsregeling worden factoren zoals de volgende afgewogen:

• De band tussen het dier en de betrokkenen.
• Wie de beste zorg kan bieden, inclusief tijd en middelen.
• De invloed van het dier op eventuele kinderen.

Soms volgt het huisdier dezelfde verblijfsregeling als de kinderen. Als er geen kinderen zijn, kan een week-op-week-afspraak of een andere verdeling een oplossing bieden.

Wat als er geen overeenstemming is?

Wanneer ex-partners er samen niet uitkomen, kan de familierechtbank worden ingeschakeld.

Rechters nemen steeds vaker niet alleen het eigendomsrecht, maar ook de affectieve band en het welzijn van het dier in overweging. Er zijn twee mogelijke uitkomsten:

• Eigendomsrecht prevaleert: Het dier blijft bij de geregistreerde eigenaar.
• Affectieve band en welzijn prevaleren: De rechtbank kan besluiten tot een omgangsregeling op basis van wie de sterkste band heeft met het dier en wie het beste in staat is om voor het dier te zorgen.

Financiële afspraken over het huisdier

Er zijn geen specifieke wettelijke regels voor onderhoudsbijdragen voor huisdieren.

Partners moeten zelf afspraken maken over kosten zoals voeding, medische zorg en andere uitgaven. Gebruikelijke afspraken zijn dat dagelijkse kosten worden gedragen door degene bij wie het dier verblijft, terwijl grotere kosten, zoals dierenartsbezoeken, worden gedeeld. Bij conflicten kan de rechtbank hierin een bemiddelende rol spelen.