Partneralimentatie na scheiding: alles wat u moet weten over uw rechten en verplichtingen

Een huwelijk of langdurige relatie beëindigen is niet alleen emotioneel zwaar, maar brengt ook vaak financiële onzekerheden met zich mee. Vooral als u of uw ex-partner een lager inkomen had of als één van u meer zorg voor de kinderen op zich nam. Partneralimentatie kan in zo’n situatie een belangrijke rol spelen.

In dit artikel bespreken we wat partneralimentatie is, wie er recht op heeft, en hoe het wordt berekend en uitgevoerd.

Wat is partneralimentatie en waarom bestaat het?

Partneralimentatie, ook wel persoonlijk onderhoudsgeld, is een financiële bijdrage die de ene ex-partner aan de andere betaalt na een echtscheiding. Het doel is om de economisch zwakkere partij te ondersteunen, zodat hij of zij in staat blijft om in het levensonderhoud te voorzien.

Dit is een voortzetting van de verplichting tot wederzijdse hulp en bijstand die tijdens het huwelijk geldt. Vaak is één van de partners door de rolverdeling tijdens het huwelijk (bijvoorbeeld door zorg voor het gezin) financieel benadeeld. Partneralimentatie biedt dan een vangnet.

Het onderscheid met kinderalimentatie is belangrijk: partneralimentatie is specifiek gericht op de financiële ondersteuning van de ex-partner, terwijl kinderalimentatie bedoeld is voor het onderhoud van de kinderen.

Partneralimentatie vaststellen: met of zonder rechter?

 1.  Partneralimentatie onderling bepalen

Bij een echtscheiding kunnen ex-partners zelf de afspraken rondom partneralimentatie maken en deze vastleggen in een overeenkomst.

Deze afspraken kunnen flexibel worden opgesteld, maar het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken over:

• De verplichting tot het betalen van alimentatie
• Het bedrag en de indexering
• De duur van de betalingen
• Het startmoment van de betalingen
• Herziening bij wijzigende omstandigheden
• ...
  

Het is verstandig om hierbij juridische begeleiding te zoeken en de regels toe te passen zoals wanneer deze vastgelegd zouden worden door de rechtbank, zodat de afspraken waterdicht zijn en beide partijen duidelijk weten waar ze aan toe zijn.

Partijen kunnen de overeenkomst slechts laten herzien door de rechter onder voorwaarden bepaald in de overeenkomst of de overeenkomst in onderlinge overeenkomst wijzigen.

 2.  Partneralimentatie laten bepalen door de rechtbank

Als ex-partners er niet samen uitkomen, kan de rechter tussenbeide komen. De financieel zwakkere partner kan de rechtbank vragen om partneralimentatie toe te kennen.

De rechtbank zal dan een beslissing nemen op basis van de behoefte van de alimentatiegerechtigde en de draagkracht van de alimentatieplichtige.

Hoe wordt partneralimentatie berekend?

De hoogte van partneralimentatie hangt af van verschillende factoren:

• Behoefte van de alimentatiegerechtigde: Hoeveel heeft de ex-partner nodig om in zijn of haar levensonderhoud te voorzien, op een vergelijkbaar niveau als tijdens het huwelijk?
• Draagkracht van de alimentatieplichtige: Hoeveel kan de betalende partij bijdragen, rekening houdend met inkomen, uitgaven en vermogen?
• Leeftijd, gezondheid, opleidingsniveau en werkervaring
• Verdeling van huishoudelijke taken en zorg voor kinderen tijdens het huwelijk

De rechtbank stelt een bedrag vast dat ten minste de financiële behoeften van de ontvanger moet dekken, maar het bedrag mag niet hoger zijn dan een derde van het inkomen van de betalende ex-partner.

Wanneer eindigt partneralimentatie?

Er zijn verschillende omstandigheden waarin de verplichting tot het betalen van partneralimentatie eindigt, zoals:

• Overlijden van de alimentatiegerechtigde
• Hertrouwen of samenwonen van de alimentatiegerechtigde
• Verbeterde financiële situatie van de alimentatiegerechtigde, bijvoorbeeld door het vinden van werk

De duur van de uitkering mag niet langer zijn dan die van het huwelijk. In sommige uitzonderlijke gevallen, zoals langdurige ziekte, kan de alimentatie worden verlengd.

Een rechter kan de alimentatie ook beëindigen als de alimentatiegerechtigde een nieuwe relatie aangaat en samenwoont "als waren zij gehuwd".

Wat als u samenwoonde zonder te trouwen?

Voor ex-partners die wettelijk of feitelijk samenwoonden, bestaat er geen automatische verplichting tot partneralimentatie na het beëindigen van de relatie.

Echter, samenwonenden kunnen tijdens hun relatie afspraken maken over partneralimentatie via een samenlevingscontract. Deze afspraken zijn wel bindend, maar doorgaans beperkt in duur en voorwaarden.