Aansprakelijkheid bij schade in de winkel: Wie draait op voor de kosten?

Tijdens uw bezoek aan een warenhuis stoot u per ongeluk tegen een schap, waardoor een dure fles wijn uit het rek valt en in stukken op de grond belandt.

Wie is verantwoordelijk voor de schade? Moet u als klant opdraaien voor de kosten, of ligt de schuld bij de winkelier? 

Wat zegt de wet over aansprakelijkheid?

De basisregel in het Belgische recht is dat wie door zijn fout schade veroorzaakt, deze schade moet vergoeden.

Volgens artikel 6.5 van het Burgerlijk Wetboek:

Eenieder is aansprakelijk voor de schade die hij door zijn fout aan een ander veroorzaakt.

Een fout wordt gedefinieerd in artikel 6.6 als:

• Schending van een wettelijke regel of
• Een handeling die niet voldoet aan de algemene zorgvuldigheidsnorm, wat inhoudt dat iemand moet handelen zoals een voorzichtig en redelijk persoon in dezelfde omstandigheden zou doen.

Met andere woorden: als de schade ontstaat doordat u een fles wijn onvoorzichtig terugplaatst of een schap onnodig hard aanraakt, kunt u als klant aansprakelijk worden gesteld. U moet de schade vergoeden, tenzij u kunt aantonen dat de schade niet uw fout was.

De zorgplicht van de winkelier

Naast de verantwoordelijkheid van de klant heeft de winkelier een zorgplicht. Dit houdt in dat de winkelier moet zorgen voor een veilige winkelomgeving. Bijvoorbeeld:

• Schappen moeten stabiel en stevig zijn.
• Producten moeten gemakkelijk bereikbaar zijn.
• De winkel mag geen onnodige risico’s creëren voor klanten.

Als de winkelier hierin tekortschiet, kan hij (gedeeltelijk) aansprakelijk zijn voor de schade. Bijvoorbeeld als:

• De flessen slecht gestapeld waren.
• Het schap defect of instabiel was.
• De ruimte te smal was om producten veilig uit de schappen te nemen.

In sommige gevallen kan er sprake zijn van gedeelde aansprakelijkheid, waarbij zowel de klant als de winkelier deels verantwoordelijk worden gehouden.

Wat gebeurt er bij discussie over aansprakelijkheid?

Als klant en winkelier het niet eens worden over wie aansprakelijk is, kan de zaak uiteindelijk aan een rechter worden voorgelegd.

De rechter zal dan beslissen op basis van de feiten en omstandigheden, zoals:

• Was het gedrag van de klant onzorgvuldig?
• Was de winkelomgeving veilig en goed ingericht?

Wat als u aansprakelijk wordt gesteld?

Indien u als klant aansprakelijk wordt gesteld, zult u de schade moeten vergoeden. Hier zijn enkele zaken die u kunt doen:

Onderhandelen over de kosten

Vraag de winkelier of u alleen de inkoopprijs van het product kunt betalen in plaats van de (hogere) verkoopprijs. Veel winkeliers zijn bereid hierin mee te gaan om klanten niet te verliezen.

Familiale verzekering raadplegen

Uw familiale verzekering, ook wel aansprakelijkheidsverzekering genoemd, dekt meestal schade die u onopzettelijk veroorzaakt aan anderen of hun eigendommen. Controleer wel of het schadebedrag hoger is dan de franchise (het bedrag dat u zelf moet betalen).

De houding van de winkelier

Veel winkeliers zijn begripvol en nemen schadegevallen op zich, zeker als ze een verzekering hebben die dergelijke schade dekt. Bespreek de situatie rustig en open met de winkelier.