Wat is hoofdelijkheid of hoofdelijke aansprakelijkheid?

Wanneer meerdere personen samen verantwoordelijk zijn voor een schuld of schade, kan het gebeuren dat één van hen door de schuldeiser wordt aangesproken om het volledige bedrag te betalen.

Dit principe staat bekend als hoofdelijke aansprakelijkheid. Het is vastgelegd in artikel 6.49 van het Burgerlijk Wetboek:

Indien uit hoofde van deze afdeling verscheidene personen aansprakelijk zijn voor dezelfde schade, is elk van hen, onverminderd het regresrecht, hoofdelijk aansprakelijk.

Met andere woorden: als meerdere mensen samen een schuld aangaan of aansprakelijk zijn voor schade, kan de schuldeiser ervoor kiezen om de volledige som van slechts één van hen te eisen, ongeacht wie feitelijk verantwoordelijk is voor het ontstaan van de schuld.

Wat houdt hoofdelijke aansprakelijkheid in?

Bij hoofdelijke aansprakelijkheid zijn alle betrokken partijen verantwoordelijk voor de volledige schuld. De schuldeiser hoeft niet iedereen apart aan te spreken en kan het volledige bedrag eisen van één persoon naar keuze. Het is vervolgens aan de schuldenaren om onderling te regelen wie welk deel van de schuld draagt. Dit wordt het regresrecht genoemd.

Een belangrijk kenmerk van hoofdelijkheid is dat het de schuldeiser zekerheid biedt: hij kan het volledige bedrag innen bij degene die het gemakkelijkst bereikbaar of het meest draagkrachtig is.

Voorbeelden van hoofdelijke aansprakelijkheid

• U en drie vrienden huren samen een vakantiehuisje. Als de huur niet wordt betaald, kan de verhuurder besluiten om u aan te spreken voor de volledige som. U bent dan verplicht te betalen, en het is aan u om het bedrag later te verdelen onder uw vrienden.
• Een koppel heeft samen een energieleveringscontract voor hun woning. Als de elektriciteitsrekening niet wordt betaald, kan de energieleverancier ervoor kiezen om de schuld te verhalen op slechts één van de partners.

Hoofdelijkheid en solidariteit

Hoofdelijkheid wordt vaak gecombineerd met solidariteit. Dit betekent dat de schuldenaren niet alleen hoofdelijk verantwoordelijk zijn, maar ook gezamenlijk de verplichting dragen. Ze zijn dus individueel aanspreekbaar voor de volledige schuld, terwijl ze samen verantwoordelijk blijven voor het geheel.