Wat is ontvoogding en hoe werkt het?

U bent jong, hebt al een sterk gevoel voor verantwoordelijkheid, en voert een heleboel zaken al zelfstandig uit. 

Misschien werkt u al, heeft u een relatie, of neemt u al financiële beslissingen zonder uw ouders erbij te betrekken. Toch bent u officieel nog minderjarig en afhankelijk van het ouderlijk gezag voor veel keuzes.

Wat als u meer zelfstandigheid zou willen - of zelfs nodig hebt - om deze verantwoordelijkheden echt goed te kunnen dragen? Ontvoogding kan in zo’n geval een uitkomst bieden.

Wat is ontvoogding?

Ontvoogding is een proces waarbij een minderjarige gedeeltelijk vrijgesteld wordt van het ouderlijk gezag of de voogdij.

In plaats van onder toezicht van de ouders of voogd te staan, krijgt de minderjarige het recht om bepaalde beslissingen zelfstandig te nemen. Hoewel de minderjarige nog steeds wettelijk minderjarig is, krijgt hij of zij de mogelijkheid om zelf op te treden in bepaalde juridische en financiële zaken zonder ouderlijke toestemming.

Ontvoogding betekent echter niet volledige meerderjarigheid; het biedt slechts een vorm van juridische autonomie.

Wanneer kan een minderjarige worden ontvoogd?

Een minderjarige kan in specifieke situaties worden ontvoogd, wat hem of haar meer zelfstandigheid en rechten geeft.

• Ontvoogding kan automatisch plaatsvinden bij een huwelijk, aangezien dit een volwassen keuze en verantwoordelijkheid met zich meebrengt.
• Ontvoogding kan op verzoek van de ouders, voogd of de minderjarige zelf worden aangevraagd via de jeugdrechtbank. De rechtbank beoordeelt of ontvoogding in het belang van de minderjarige is, waarbij gekeken wordt naar diens zelfstandigheid en verantwoordelijkheid.

Wat zijn de gevolgen van ontvoogding?

Ontvoogding heeft grote gevolgen voor de minderjarige en brengt zowel meer vrijheid als verantwoordelijkheid met zich mee.

Allereerst krijgt een ontvoogde minderjarige meer zelfstandigheid en handelingsbekwaamheid. Dit betekent dat hij of zij zelfstandig beslissingen kan nemen, zoals het ondertekenen van contracten of het doen van aankopen, zonder ouderlijke toestemming.

Met deze nieuwe rechten komt echter ook een verhoogde aansprakelijkheid. Waar ouders normaal verantwoordelijk zijn voor de daden van hun kind, draagt een ontvoogde minderjarige deze verantwoordelijkheid zelf. Dit houdt in dat de minderjarige bij schadeclaims of schulden aansprakelijk kan worden gesteld en niet langer op ouderlijke bescherming kan rekenen.

Om te zorgen dat deze nieuwe verantwoordelijkheden goed worden beheerd, wordt vaak een curator aangesteld. Deze persoon ondersteunt de minderjarige bij het beheer van financiën en biedt begeleiding bij belangrijke beslissingen, zodat er evenwicht blijft tussen vrijheid en verstandige keuzes.