Openbare dronkenschap en de wet: wat u moet weten

Stel u voor: u bent op weg naar huis na een gezellige avond met vrienden. Plotseling ziet u een man, duidelijk onder invloed van alcohol, op straat wankelen en luid schreeuwen. Hij veroorzaakt overlast bij de buurtbewoners en trekt de aandacht van voorbijgangers.

Wat zijn in zo'n situatie de juridische implicaties voor iemand die in een staat van dronkenschap wordt aangetroffen op een openbare plaats?

Wat is openbare dronkenschap?

Openbare dronkenschap verwijst naar de situatie waarin een persoon in een openbare ruimte wordt aangetroffen terwijl hij zichtbaar onder invloed van alcohol is en niet meer in staat is zijn daden onder controle te houden, waardoor de openbare orde wordt verstoort.

Openbare ruimtes omvatten niet alleen de openbare weg, maar alle locaties die voor het publiek toegankelijk zijn, zoals hotels, restaurants, cafés, treinen, stations en andere voor het publiek toegankelijke locaties. Dit betekent dat iemand die dronken is in een bar of een trein, ook onder deze wetgeving valt.

Wat zijn de sancties voor openbare dronkenschap?

Bij openbare dronkenschap zijn er diverse sancties afhankelijk van de ernst van de situatie.

Wanneer iemand onder invloed van alcohol de openbare orde verstoort, een schandaal veroorzaakt of een gevaar vormt, wordt deze persoon doorgaans administratief aangehouden.

Dit betekent dat de betrokkene tijdelijk in een cel wordt geplaatst om te ontnuchteren, met een aanhouding van maximaal 12 uur. Dit biedt voldoende tijd voor de persoon om weer nuchter te worden.

Rechten tijdens de administratieve aanhouding

Tijdens deze aanhouding hebben betrokkenen diverse rechten:

• Het recht om op de hoogte te worden gesteld van de vrijheidsbeneming, de redenen hiervoor en de maximale duur ervan.
• Het recht om een vertrouwenspersoon te verwittigen.
• Het recht op medische bijstand.
• Toegang tot voldoende drinkwater en sanitaire voorzieningen.

Na de administratieve aanhouding

Na de aanhouding stelt de politie een proces-verbaal op. Vervolgens wordt beoordeeld of verdere vervolging noodzakelijk is of dat de nacht in de cel voldoende was.

Wettelijke bepalingen

De besluitwet van 14 november 1939 betreffende de beteugeling van dronkenschap stelt dat personen die zich in een staat van dronkenschap op een openbare plaats bevinden, gestraft kunnen worden met een geldboete van 15 tot 25 frank.

Voor recidivisten of personen die een gevaar vormen voor zichzelf of anderen, kunnen de sancties zwaarder zijn en kan zelfs een gevangenisstraf worden opgelegd.

Aangezien deze wet verouderd is en boetes in franken vermeldt, worden de meeste sancties tegenwoordig op gemeentelijk niveau vastgesteld.

Gemeentelijke sancties

Op gemeentelijk niveau riskeren overtreders aangepaste geldboetes, maar alternatieve straffen zijn in veel gemeenten en steden populairder en vaak effectiever. Deze kunnen variëren van het volgen van een sensibiliserende cursus 'omgaan met alcohol' tot werkstraffen.

Ernstige gevallen

In situaties waar een geldboete of alternatieve straf onvoldoende is, bijvoorbeeld wanneer de betrokkene geweld heeft gebruikt, schade heeft veroorzaakt of extreme overlast heeft veroorzaakt, kan de persoon voor de politie- of correctionele rechter worden gebracht.

Dit kan leiden tot zwaardere sancties, waaronder gevangenisstraffen.