Onwaardigheid om te erven: wat moet u weten?

Wanneer iemand komt te overlijden, gaat hun nalatenschap naar de erfgenamen. Echter, er zijn situaties waarin bepaalde personen onwaardig worden geacht om te erven. 

In dit artikel leggen we u uit wat onwaardigheid om te erven inhoudt, en wat de gevolgen zijn.

Wat is onwaardigheid?

Onwaardigheid om te erven betekent dat iemand uitgesloten wordt van het ontvangen van een erfenis. Dit gebeurt in specifieke situaties, zoals beschreven in de wet.  

Criminele handelingen tegen de overledene:

De eerste categorie van gedragingen leidt automatisch tot onwaardigheid. Dit is bijvoorbeeld het geval bij opzettelijke feiten van de erfgenaam tegenover de erflater met de dood tot gevolg, zoals doodslag en moord. Als iemand schuldig wordt bevonden aan deze misdaden, treedt onwaardigheid automatisch in werking.

De tweede categorie van feiten kan tot erfrechtelijke onwaardigheid leiden, maar doet dit niet automatisch. Dit betreft opzettelijke feiten tegenover de erflater zonder de dood tot gevolg, zoals verkrachting, opzettelijke slagen en verwondingen. In deze gevallen moet de procureur des Konings (de openbare aanklager) een verzoek indienen bij de rechtbank om iemand onwaardig te verklaren of moet de strafrechter de onwaardigheid uitspreken als onderdeel van een strafrechtelijke veroordeling.

Gevolgen van onwaardigheid

Wat gebeurt er als iemand onwaardig wordt verklaard?

Geen rechten in de nalatenschap

Een onwaardige erfgenaam wordt behandeld alsof hij nooit enig recht op de erfenis heeft gehad. Dit betekent volledige uitsluiting van de verdeling van de nalatenschap.

Teruggave van ontvangen erfenis

Alle opbrengsten en inkomsten die de onwaardige sinds het openvallen van de nalatenschap heeft ontvangen, moeten worden teruggegeven. Dit zorgt voor een eerlijke verdeling van de erfenis.

Aandeel gaat naar andere erfgerechtigden

Het deel van de onwaardige erfgenaam gaat naar zijn afstammelingen. Als er geen afstammelingen zijn, wordt het aandeel herverdeeld onder de andere erfgenamen in dezelfde graad of vervalt het aan de overige erfgenamen.

Kinderen van de onwaardige

Kinderen van een onwaardige erfgenaam worden niet automatisch uitgesloten van de erfenis vanwege de schuld van hun ouder. Ze kunnen wel erven in plaats van hun ouder.

Geen genotsrecht voor de onwaardige

De onwaardige ouder heeft geen recht op de goederen die zijn kinderen erven.

Geen erfenis van kinderen

Als de goederen die de kinderen hebben geërfd nog aanwezig zijn bij hun overlijden, wordt de onwaardige ouder uitgesloten van die erfenis. Zijn de goederen niet meer in natura aanwezig, dan is de onwaardige uitgesloten voor de waarde van die goederen.

Uitzondering: vergiffenis

De overledene kan de dader, voor diens overlijden, vergeven, waardoor de onwaardigheid komt te vervallen. Dit moet schriftelijk gebeuren in een document dat voldoet aan de eisen voor een testament.