Wie betaalt de kosten van een rechtszaak? Zo bepaalt de rechter de verdeling

Als u betrokken bent bij een conflict en denkt aan een rechtszaak, vraagt u zich waarschijnlijk af: “Wat kost dit en wie draait op voor de rekening?” Een begrijpelijke vraag, want de kosten van een rechtszaak kunnen snel oplopen.

Om het eenvoudiger te maken, leggen we hier stap voor stap uit welke kosten bij een rechtszaak komen kijken, hoe de rechter bepaalt wie ze betaalt, en wat u vooraf moet weten.

De kosten van een rechtszaak: 

Een rechtszaak brengt verschillende kosten met zich mee.

Hier zijn de belangrijkste:

• Rolrecht: Dit zijn de kosten om uw zaak officieel te laten registreren bij de rechtbank.
• Gerechtsdeurwaarder: Als u een dagvaarding laat opstellen, moet een gerechtsdeurwaarder dit officiële document bezorgen. Dit kost ongeveer €300.
• Uitvoeringskosten: Als de tegenpartij zich niet aan de uitspraak van de rechter houdt, kunt u bijvoorbeeld beslag laten leggen op inkomen of goederen. 
• Rechtsplegingsvergoeding: Dit is een forfaitair bedrag dat de verliezende partij moet betalen als bijdrage in de advocaatkosten van de winnende partij. 

Wie betaalt uiteindelijk de kosten van de rechtszaak?

De rechter beslist wie de kosten van de rechtszaak moet betalen. Dit hangt af van de uitkomst van de zaak:

 1.  De verliezende partij betaalt alle kosten

Als u volledig in het gelijk wordt gesteld, beslist de rechter vaak dat de andere partij alle kosten moet betalen. Dit kan bestaan uit:

• Rolrecht (de administratieve kosten van de zaak);
• Kosten van de gerechtsdeurwaarder;
• Rechtsplegingsvergoeding (de bijdrage in uw advocaatkosten);
• Uitvoeringskosten, zoals beslaglegging als de verliezende partij niet vrijwillig betaalt.

Belangrijk om te weten: De rechtsplegingsvergoeding is een wettelijk vastgelegd bedrag en dekt meestal niet de volledige kosten van uw advocaat. Dit betekent dat u een deel van de kosten zelf moet dragen, zelfs als u wint.

 2.  Gedeelde kosten bij gedeeld gelijk

Als de rechter oordeelt dat beide partijen deels gelijk hebben, worden de kosten vaak verdeeld. 

Bijvoorbeeld:

Bij familiezaken, zoals echtscheidingen of alimentatiegeschillen, beslist de rechter vaak dat beide partijen een deel van de kosten dragen. Hierdoor wordt de financiële last eerlijk verdeeld.

Wat als de verliezende partij niet betaalt?

Het komt voor dat de verliezende partij de uitspraak van de rechter niet vrijwillig naleeft, bijvoorbeeld bij het niet betalen van een boete of alimentatie. In dat geval kunnen extra kosten ontstaan, zoals:

• Beslaglegging op goederen of inkomen: Een gerechtsdeurwaarder kan beslag leggen als de verliezende partij weigert te betalen.
• Uitvoeringskosten: Denk aan de kosten voor het afdwingen van de naleving van het vonnis.

In sommige gevallen moet u als winnende partij eerst deze kosten voorschieten. Deze kosten kunt u later verhalen op de verliezende partij, maar dit proces kan tijd kosten.

Is een rechtszaak altijd de beste optie?

Een rechtszaak brengt kosten, onzekerheid en stress met zich mee. U weet nooit precies hoe een rechter zal beslissen of hoe lang de procedure zal duren. Daarom kan het verstandig zijn om alternatieven te overwegen, zoals bemiddeling.

Bij bemiddeling probeert u samen met de andere partij tot een oplossing te komen, vaak met hulp van een neutrale bemiddelaar. Bemiddeling is doorgaans sneller, goedkoper en minder belastend.

Hoe bereidt u zich goed voor?

Als u een rechtszaak overweegt, is het belangrijk om vooraf een duidelijk beeld te krijgen van de mogelijke kosten.

Bespreek dit met een advocaat. Zij kunnen u helpen inschatten:

• Welke kosten u vooraf moet betalen;
• Of bemiddeling een betere optie is;
• Hoe groot de kans is dat u de kosten kunt verhalen op de tegenpartij.

Een rechtszaak is een serieuze stap. Zorg ervoor dat u goed geïnformeerd bent, de mogelijke kosten begrijpt, en weet wat de uitkomst voor u kan betekenen. Als u twijfelt, kan een gesprek met een juridisch expert of bemiddelaar u verder helpen.