Moet een ouder betalen voor het onderhoud van zijn kind?

In België zijn ouders wettelijk verplicht om voor hun kinderen te zorgen. Deze verplichting, ook wel de zorg- of onderhoudsplicht genoemd, houdt in dat ouders niet alleen de basisbehoeften van hun kinderen moeten vervullen, maar ook hun volledige ontwikkeling ondersteunen.

Dit artikel zet uiteen wat deze verplichting inhoudt en hoe de Belgische wetgeving ervoor zorgt dat ouders hun verantwoordelijkheid nemen.

Wat betekent de zorgplicht voor ouders?

In essentie betekent de zorgplicht dat ouders verantwoordelijk zijn voor het voorzien in de dagelijkse behoeften van hun kinderen, maar ook voor hun emotionele en intellectuele groei. Ouders moeten ervoor zorgen dat hun kinderen een veilige, stabiele basis hebben van waaruit ze de wereld kunnen ontdekken en zich kunnen ontplooien.

Een van de kernprincipes van de ouderlijke zorgplicht is dat kinderen recht hebben op een levensstandaard die aansluit bij die van hun ouders. Dit betekent dat de mate van financiële ondersteuning kan variëren, afhankelijk van de financiële situatie van het gezin. Ouders dragen bij naar eigen vermogen om ervoor te zorgen dat hun kinderen opgroeien in een omgeving die bij de gezinssituatie past.

Voor veel gezinnen betekent zorg dragen voor hun kinderen dat zij niet alleen financieel bijdragen, maar ook op andere manieren: door tijd, aandacht en emotionele steun te bieden. Dit wordt ook wel onderhoud in natura genoemd. Het is een vorm van ondersteuning die verder gaat dan geld en kinderen de dagelijkse betrokkenheid en zorg van hun ouders geeft.

Tot wanneer moeten ouders bijdragen?

In België loopt de zorgplicht normaal gesproken tot een kind 18 jaar wordt, de leeftijd waarop het wettelijk meerderjarig is. Maar de verplichting kan ook langer doorlopen.

Wanneer een kind bijvoorbeeld nog studeert, blijft de zorgplicht vaak bestaan tot de studies (die een normaal verloop kennen) zijn afgerond, zolang het kind redelijkerwijs niet in staat is om zelfstandig in zijn eigen onderhoud te voorzien.

Wat als ouders uit elkaar zijn?

Wanneer ouders niet meer samen de zorgplicht uitoefenen, bijvoorbeeld omdat ze uit elkaar zijn, blijft de zorgplicht voor beide ouders bestaan. In dat geval kunnen ouders de zorgplicht vervullen door onderhoud in natura te bieden, of door een financiële bijdrage (ook wel onderhoudsgeld) te betalen aan de ouder die het kind voornamelijk verzorgt.

Het is wettelijk niet mogelijk voor een ouder om zich van deze verplichting te onttrekken.

Wat te doen bij onenigheid?

In sommige situaties kan het voorkomen dat één van de ouders niet of onvoldoende bijdraagt aan het onderhoud van het kind, of dat er onenigheid ontstaat over wat redelijkerwijs nodig is. In dergelijke gevallen kunnen ouders naar de familierechter stappen. Deze kan bemiddelen en, indien nodig, een beslissing nemen over hoe de zorgplicht op een eerlijke manier verdeeld moet worden.

De rechter zal bij zijn besluit rekening houden met zowel de belangen van het kind als de financiële situatie van beide ouders. Soms kan de rechter zelfs een regeling opleggen waarin een van de ouders verplicht wordt financieel bij te dragen aan het onderhoud van het kind.