Hoe kunt u een schadevergoeding eisen bij een medische fout?

Een medische behandeling behoort zorgvuldig en professioneel te verlopen.

Als patiënt mag u verwachten dat zorgverleners alle beschikbare middelen inzetten om uw gezondheid te waarborgen, ongeacht de soort ingreep. Toch kan een behandeling soms anders verlopen dan gehoopt.

Dit roept vragen op over medische aansprakelijkheid: wanneer is er sprake van een fout, hoe kunt u een schadevergoeding claimen, en wat is de rol van verzekeringen tegen medische aansprakelijkheid?

Medische fout of complicatie?

Binnen medische aansprakelijkheid is het onderscheid tussen een medische fout en een complicatie cruciaal.

 1.  Medische fout

Een medische fout doet zich voor wanneer een zorgverlener niet handelt zoals een gemiddeld bekwaam professional in vergelijkbare omstandigheden zou doen. Dit kan variëren van nalatigheid tijdens een operatie tot een verkeerde diagnose of gebrekkige communicatie over risico’s. 

Zo kan bijvoorbeeld een chirurg die tijdens een operatie het verkeerde lichaamsdeel behandelt, worden aangeklaagd voor een medische fout. Medische fouten leiden vaak tot vermijdbare schade en hebben juridische gevolgen.

 2.  Complicatie

Complicaties zijn onbedoelde, maar soms onvermijdelijke gevolgen van een medische ingreep, zelfs als deze correct is uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld aan een patiënt die na een operatie een infectie ontwikkelt omdat zijn immuunsysteem extreem gevoelig blijkt te reageren op een normaal gebruikte hechtdraad.

Complicaties kunnen voorkomen ondanks alle voorzorgsmaatregelen en vormen doorgaans geen basis voor aansprakelijkheid. Artsen zijn echter verplicht om patiënten vooraf te informeren over mogelijke complicaties en de kans hierop.

Het verschil tussen een medische fout en een complicatie is essentieel, omdat alleen een medische fout juridische consequenties heeft.

Verplichtingen van zorgverleners

Medische aansprakelijkheid is een vorm van contractuele aansprakelijkheid, omdat er een impliciete of expliciete overeenkomst bestaat tussen de patiënt en de zorgverlener. 

In de meeste gevallen spreken we over een inspanningsverbintenis. Dit betekent dat zorgverleners niet garanderen dat een behandeling succesvol zal zijn, maar wel dat zij alle beschikbare medische kennis en middelen inzetten om het best mogelijke resultaat te bereiken. Denk hierbij aan een arts die zijn uiterste best doet om een complexe diagnose te stellen op basis van de beschikbare informatie.

In slechts beperkte gevallen geldt een resultaatsverbintenis, waarbij een specifiek resultaat wordt gegarandeerd. Voorbeelden hiervan zijn sterilisatie of cosmetische ingrepen, waar een patiënt mag verwachten dat het beoogde resultaat wordt bereikt.

Bij een resultaatsverbintenis hoeft de patiënt alleen aan te tonen dat het beloofde resultaat niet is behaald. Bij een inspanningsverbintenis moet daarentegen worden bewezen dat de zorgverlener nalatig heeft gehandeld.

Verzekering tegen medische aansprakelijkheid

Zorgverleners kunnen financiële risico’s van medische fouten beperken met een beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Deze verzekering vergoedt schadeclaims van patiënten en de juridische kosten die uit dergelijke fouten voortvloeien. Hierdoor blijven zorgverleners beschermd tegen persoonlijke aansprakelijkheid.

De verzekering is verplicht voor veel medische professionals, waaronder artsen, tandartsen, verpleegkundigen en ziekenhuizen. Dit waarborgt dat patiënten in geval van een fout altijd aanspraak kunnen maken op een schadevergoeding, zelfs als de zorgverlener deze niet zelf kan betalen.

Daarnaast heeft de verzekering een preventieve werking. Zorgverleners worden gestimuleerd om extra zorgvuldig te handelen, omdat claims tot hogere verzekeringspremies en reputatieschade kunnen leiden. Zo draagt de aansprakelijkheidsverzekering niet alleen bij aan financiële zekerheid, maar ook aan een hogere kwaliteit van zorg.

Kan u een schadevergoeding eisen?

Als u vermoedt dat u slachtoffer bent van een medische fout, is het belangrijk om uw zaak goed te onderbouwen. De bewijslast ligt bij de patiënt.

Om een sterke zaak te bouwen, kunt u de volgende stappen ondernemen:

• Medisch dossier opvragen: Vraag een kopie van uw medisch dossier aan. Dit document is cruciaal om inzicht te krijgen in de gang van zaken tijdens uw behandeling.
• Tweede opinie: Laat uw situatie evalueren door een andere arts om onafhankelijk advies te krijgen over mogelijke fouten of nalatigheid.
• Documenten bewaren: Verzamel alle relevante bewijsstukken, zoals medische rapporten, facturen en correspondentie, om uw schade te staven.

Het is belangrijk te beseffen dat een medische fout soms lastig te bewijzen is, vooral wanneer meerdere partijen (artsen, verpleegkundigen of ziekenhuizen) bij de behandeling betrokken waren.

Mogelijkheden om een schadevergoeding te claimen

Als u een medische fout wilt melden, zijn er verschillende manieren om een schadevergoeding te verkrijgen:

• Gerechtelijke procedure: U kunt een zaak aanspannen bij de burgerlijke rechtbank van eerste aanleg. Dit is een formele optie die vaak tijdrovend is, maar zekerheid biedt over de uitkomst.
• Klacht met burgerlijke partijstelling: Dit houdt in dat u een klacht indient bij de onderzoeksrechter, die vervolgens een gerechtelijk onderzoek start.
• Fonds voor Medische Ongevallen (FMO): Dit fonds biedt een alternatieve route, vooral in situaties waarin aansprakelijkheid niet eenvoudig te bewijzen is. Het FMO kan een schadevergoeding toekennen bij zowel medische fouten als medische ongevallen zonder aansprakelijkheid.

Complicaties die niemand had kunnen voorzien

Het is belangrijk om te beseffen dat niet alle schade aan een medische fout of nalatigheid toe te schrijven is. Soms treden er complicaties op die zelfs de meest zorgvuldige arts niet had kunnen voorzien.

Bijvoorbeeld: een patiënt kan een ernstige allergische reactie krijgen op een anestheticum, terwijl er vooraf geen enkele aanwijzing was dat hij allergisch was. In dergelijke gevallen is de zorgverlener niet aansprakelijk, maar kan de patiënt toch schade ondervinden.