Mag u geweld gebruiken tegen een inbreker?

Het is een scenario dat we allemaal hopen nooit mee te maken: u betrapt een inbreker op heterdaad in uw eigen woning.

Maar wat mag u doen om uzelf, uw gezin en uw eigendommen te beschermen? Mag u geweld gebruiken, en zo ja, wat zijn de grenzen?

In dit artikel leggen we helder uit wat wettelijk is toegestaan en hoe u het beste kunt handelen.

Wat te doen bij een inbraak?

1. Blijf kalm en roep hulp in

Uw veiligheid gaat voor alles. Bel direct de politie via 112. Geef aan waar u bent, beschrijf de situatie en wacht indien mogelijk op hulp.

2. Roep de inbreker toe

Een inbreker afschrikken kan vaak al voldoende zijn. Een luide schreeuw of duidelijk maken dat u thuis bent, kan hem doen vluchten zonder verdere confrontatie.

3. Alleen geweld in uiterste nood

Dreigt de situatie uit de hand te lopen en wordt u aangevallen? Dan mag u zichzelf verdedigen, maar altijd binnen de grenzen van de proportionaliteit. 

Mag u zich verweren tegen een inbreker?

Wanneer u een inbreker op heterdaad betrapt, mag u in bepaalde gevallen geweld gebruiken om uzelf en anderen in uw woning te beschermen. Dit valt onder het principe van wettige zelfverdediging.

Voorwaarden voor wettige zelfverdediging

Om te voldoen aan de voorwaarden voor wettige zelfverdediging, moet het door u gebruikte geweld aan de volgende criteria voldoen:

1. Geen vooraf beraamd geweld

Het geweld mag niet van tevoren gepland zijn. Het moet een spontane reactie zijn op de situatie waarin u zich bevindt.

2. Geen intentie om te verwonden of te doden

Het doel van het geweld mag niet zijn om de inbreker opzettelijk letsel toe te brengen of het leven te ontnemen.

3. Proportionaliteit

Het gebruikte geweld moet in verhouding staan tot de dreiging die van de inbreker uitgaat. Dit betekent dat u niet meer geweld gebruikt dan strikt noodzakelijk is om de situatie te neutraliseren.

Enkele voorbeelden:

• Als de inbreker zich op afstand houdt en ongewapend is, is het verstandig om geweld te vermijden. Een harde kreet of luid roepen kan in veel gevallen voldoende zijn om de inbreker te verjagen.
• Als de inbreker u nadert en gewapend is, mag u zichzelf verdedigen, maar alleen in geval van uiterste nood. Ook in deze situatie moet de verdediging proportioneel zijn en afgestemd op de ernst van de dreiging.

Inbreker aanhouden: mag dat?

Als u de inbreker kunt tegenhouden, mag u deze tijdelijk vasthouden tot de politie arriveert. U kunt bijvoorbeeld een deur blokkeren of hem opsluiten. Dit wordt in de volksmond ook wel een burgerarrest genoemd. 

Let erop dat u geen onnodig geweld gebruikt en de persoon niet onmenselijk behandelt. Foltering of vernedering is in geen enkel geval toegestaan.

Hoewel wettige zelfverdediging is toegestaan, kan het u alsnog in juridische procedures betrekken. Het is aan u om te bewijzen dat uw handelingen noodzakelijk en proportioneel waren. Lange rechtszaken en juridische kosten kunnen hiervan het gevolg zijn.

Onze tip: zorg altijd eerst voor uw eigen veiligheid en laat de politie het werk doen. Alleen in levensbedreigende situaties is zelfverdediging gerechtvaardigd.