Is het toegestaan om een (telefoon)gesprek op te nemen en mag u de opname gebruiken als bewijs?

Overweegt u een belangrijk gesprek op te nemen voor juridisch gebruik? Met de huidige technologische middelen is het activeren van een recorder op uw smartphone kinderspel.

Toch zijn er belangrijke juridische overwegingen verbonden aan het gebruik van dergelijke opnames in een rechtszaak.

Is het toegestaan om een gesprek op te nemen?

In België is het in principe toegestaan om gesprekken – zowel professioneel als privé – op te nemen, mits u zelf deelnemer bent aan het gesprek.

Volgens artikel 314bis van het Strafwetboek is het namelijk verboden om communicatie die niet voor publiek toegankelijk is, opzettelijk te onderscheppen, te beluisteren, of op te nemen, indien u geen deelnemer bent en zonder toestemming van alle betrokken partijen.

Met andere woorden, zolang u zelf deelneemt aan het gesprek, mag u het opnemen, zelfs zonder de andere deelnemer(s) hiervan op de hoogte te stellen.

Deze toelating wordt ook ondersteund door artikel 24 van de Wet betreffende de elektronische communicatie (WEC), dat specifiek ingaat op elektronische communicatie. Het verbiedt expliciet het opzettelijk kennisnemen van informatie die elektronisch wordt verstuurd en niet voor u bedoeld is, zonder toestemming van alle direct of indirect betrokken personen. Maar ook hier geldt dat als u deelneemt aan het gesprek, u deze mag opnemen.

Het opnemen van een gesprek betekent echter niet dat u dit zonder meer mag delen! 

Gebruik van opnames als bewijsmateriaal

Hoewel het wettelijk is toegestaan om een gesprek op te nemen zonder de andere partij hiervan op de hoogte te stellen, gelden er strikte voorwaarden voor het gebruik van dergelijke opnames als bewijsmateriaal.

Als particulier mag u gesprekken opnemen die belangrijk zijn voor het bewijzen van een overeenkomst met bijvoorbeeld een werkgever of leverancier. Dergelijke opnames kunnen nuttig zijn bij onderhandelingen of juridische conflicten.

Toch wordt het complexer wanneer de opname plaatsvindt tussen twee particulieren of wanneer u niet handelt als particulier; de juridische toelaatbaarheid en waarde van het bewijs komen dan ter discussie te staan.

Privacy en verwachting van vertrouwelijkheid

De kern van de vraag of een opname als bewijs kan worden gebruikt, ligt in de redelijke privacyverwachting van de betrokkenen. Als iemand ervan uit mag gaan dat een gesprek vertrouwelijk is, kan het opnemen ervan worden beschouwd als een privacyschending. De locatie van het gesprek, de aard van de relatie, en de inhoud spelen hierbij een belangrijke rol.

De bewijswaarde van gespreksopnames

De waarde en toelaatbaarheid van een opname als bewijsstuk worden beoordeeld door de rechtbank.

Realiseer u dat een opname niet altijd als betrouwbaar bewijs wordt geaccepteerd, omdat er vaak twijfels ontstaan over de echtheid en volledigheid. De tegenpartij kan bijvoorbeeld aanvoeren dat de opname niet compleet is of is gemanipuleerd.

Om de betrouwbaarheid van de opname te versterken, is het belangrijk de volgende richtlijnen te volgen:

• Neem het volledige gesprek op, zonder onderbrekingen.
• Zorg voor een nauwkeurige transcriptie.
• Dien zowel de originele opname als de transcriptie in bij de juridische procedure.