Is het illegaal streamen of downloaden van films of series strafbaar?

Na een lange werkdag zakt u neer op de bank. Buiten regent het, en u heeft zin om die nieuwe film of serie te kijken waar iedereen het over heeft. Met slechts een paar klikken op het internet heeft u toegang tot een schijnbaar eindeloze bibliotheek vol content.

Klinkt verleidelijk, toch? Maar heeft u zich ooit afgevraagd wat de juridische gevolgen en risico's zijn van het illegaal kijken of downloaden van films of series?

In dit artikel leggen we duidelijk uit waarom het illegaal streamen of downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal strafbaar is en welke gevolgen dit voor u kan hebben.

Wat zegt de wet over auteursrecht?

Auteursrecht is het wettelijk beschermde eigendomsrecht dat de maker van een werk, zoals een film of serie, het exclusieve recht geeft om te bepalen hoe, waar en door wie zijn werk wordt verspreid. Dit recht blijft gelden tot 70 jaar na het overlijden van de auteur. 

Om een film of serie legaal aan te bieden of te downloaden, moeten bepaalde voorwaarden worden nageleefd:

• Toestemming van de auteur: De maker of rechthebbende moet akkoord gaan met de verspreiding.
• Vergoeding: Vaak is er een financiële compensatie verschuldigd voor het gebruik van het werk.

Is illegaal films of series kijken ook strafbaar?

Ja, het streamen of downloaden van films en series via illegale, ongeoorloofde bronnen is strafbaar.

Websites zoals Popcorn Time, 123Movies of Flixtor bieden vaak content aan zonder toestemming van de rechthebbenden. Wanneer u via deze platforms een film of serie kijkt of downloadt, maakt u zonder toestemming een kopie van het bestand, wat een inbreuk is op het auteursrecht.

Veel mensen denken dat streamen minder risicovol is dan downloaden, omdat er geen blijvende kopie op hun apparaat wordt opgeslagen. Dit is een misvatting. Ook bij streaming wordt er tijdelijk een kopie gemaakt in het werkgeheugen van uw apparaat. Dit valt juridisch gezien onder dezelfde regels als downloaden.

Het maken van een kopie is enkel legaal als:

• De kopie afkomstig is van een legale aanbieder, zoals Netflix, Disney+ of andere erkende diensten;
• De kopie enkel voor privégebruik wordt gebruikt, bijvoorbeeld binnen de familiekring.

Wat zijn de mogelijke sancties?

Hoewel het illegaal downloaden of streamen van films en series geen misdrijf is volgens het Strafwetboek, staat het wel duidelijk omschreven in het Wetboek van Economisch Recht.

Volgens artikel XI.293 is een inbreuk op auteursrecht gelijk aan "namaak", wat strafbaar is.

De straffen voor het schenden van het auteursrecht kunnen aanzienlijk zijn. Volgens artikel XV.70 kan dit leiden tot:

• Geldboetes variërend van minimaal 500 euro tot maximaal 100.000 euro, of zelfs tot 6% van de totale jaaromzet van een bedrijf in het laatst afgesloten boekjaar;
• Gevangenisstraffen van één tot vijf jaar;
• Een combinatie van beide straffen.

De auteur kan via een civiele procedure ook een schadevergoeding eisen voor het schenden van zijn of haar auteursrechten. 

Hoewel de sancties zwaarder zijn voor degenen die illegale content verspreiden, blijft het ook voor individuele gebruikers een strafbaar feit.

Wat is het risico om betrapt te worden?

In België worden individuele gebruikers momenteel zelden vervolgd voor het illegaal streamen of downloaden van films en series. Dit komt doordat het opsporen van individuele gebruikers ingewikkeld en duur is. De focus ligt vooral op het aanpakken van de illegale aanbieders die zonder toestemming auteursrechtelijk beschermd materiaal verspreiden.

Let op! Dit betekent niet dat er geen risico's zijn. Het is technisch mogelijk om individuele gebruikers op te sporen, en met de toenemende aandacht voor auteursrechten is het mogelijk dat er in de toekomst strengere handhaving volgt.

De gevaren van illegale websites

Naast de juridische gevolgen zijn er ook aanzienlijke risico's verbonden aan het bezoeken van illegale websites voor films en series. Deze platforms staan erom bekend vol te zitten met virussen, malware en andere schadelijke software. Uw apparaat kan geïnfecteerd raken, wat kan leiden tot:

• Diefstal van persoonlijke gegevens, zoals wachtwoorden of bankgegevens;
• Onbruikbare apparaten door ernstige schade aan uw systeem;
• Het slachtoffer worden van fraude via misleidende advertenties of dubieuze betalingsverzoeken.

Het gebruik van illegale platforms brengt dus niet alleen juridische risico's met zich mee, maar kan ook ernstige gevolgen hebben voor uw online veiligheid en privacy.