Kan ik mijn hond zonder leiband vrij laten rondlopen?

Het is een rustige ochtend. De lucht is fris, de zon komt traag op, en u geniet van een ontspannen wandeling. Alles lijkt perfect: de stilte, het zachte ritselen van de bladeren, de vredige sfeer.

Maar plotseling breekt die rust. Vanuit het niets stormt een loslopende hond recht op u af. U bevriest.

Is hij speels of agressief? Wie is de eigenaar? En belangrijker nog: mag die hond hier überhaupt loslopen?

Wat zegt de wet over het gebruik van een leiband?

In België is het doorgaans verplicht om honden op openbare plaatsen aan de leiband te houden.

Hoewel dit niet in een specifiek wetsartikel staat, is de regel vrijwel altijd opgenomen in de gemeentelijke GAS-reglementen. Enkel in aangeduide losloopzones mag uw hond vrij rondlopen. Buiten deze zones geldt dat u als eigenaar uw hond steeds onder directe controle moet hebben.

Dit houdt niet alleen in dat uw hond aangelijnd moet zijn, maar ook dat u verantwoordelijk bent om te voorkomen dat uw huisdier schade aanricht, personen lastigvalt of privéterreinen betreedt. Als u niet in staat bent om uw hond onder controle te houden – bijvoorbeeld als hij achter iemand aanrent – mag u hem simpelweg niet meenemen op wandel.

Aansprakelijkheid van de hondeneigenaar

Als eigenaar of bewaarder van een hond bent u volgens artikel 1385 van het Oud Burgerlijk Wetboek aansprakelijk voor schade die uw hond veroorzaakt. Dit geldt zowel voor directe schade als voor indirecte schade veroorzaakt door het gedrag van uw hond. Voorbeelden hiervan zijn:

• Een fietser die valt na een uitwijkmanoeuvre.
• Schade aan eigendommen door uw hond.
• Letsel veroorzaakt door een aanval.

Wanneer uw hond losloopt, verhoogt het risico op onvoorspelbaar gedrag, en daarmee ook uw aansprakelijkheid. Overtreedt u de regels of slaagt u er niet in om uw hond onder controle te houden, dan kan dit leiden tot grote financiële gevolgen. Hoewel sommige verzekeringen schade door huisdieren dekken, vallen schadegevallen door nalatigheid – zoals het negeren van de leibandplicht – vaak buiten de dekking, waardoor u zelf voor de kosten opdraait.

Uitzonderingen op de leibandplicht

Er zijn enkele specifieke situaties waarin honden zonder leiband mogen lopen. Deze uitzonderingen gelden uitsluitend voor goed getrainde honden onder directe controle van hun begeleider:

• Jachthonden tijdens een legale jachtactiviteit.
• Reddingshonden bij zoek- en reddingsoperaties.
• Herdershonden die een kudde begeleiden.
• Politiehonden tijdens operaties.

Buiten deze contexten blijft de leibandplicht van kracht.

Boetes en sancties

Wie de leibandplicht overtreedt, riskeert een GAS-boete. 

Wanneer u betrapt wordt, wordt een proces-verbaal opgemaakt. Dit proces-verbaal kan worden doorgegeven aan de GAS-ambtenaar van uw gemeente, die vervolgens een boete kan opleggen. De maximale boete bedraagt € 500,00.