Fraude met betaalkaarten en bankapps: Uw rechten en hoe u uw geld kunt terugkrijgen

Betaalmethoden zoals bankkaarten en mobiele bankapps zijn vandaag de dag onmisbaar. Ze bieden ons een ongekend niveau van snelheid en gemak bij het beheren van onze financiën, of het nu gaat om het doen van aankopen of het overmaken van geld.

Maar met deze voordelen komen ook risico’s. Phishing, fraude en andere cybercriminaliteit liggen altijd op de loer. Eén moment van onoplettendheid kan al leiden tot verlies van uw spaargeld.

Wat moet u doen als u slachtoffer wordt van een frauduleuze transactie? En wie draagt de verantwoordelijkheid voor de geleden schade?

Wat is een niet-toegestane betalingstransactie?

Een niet-toegestane betalingstransactie houdt in dat er zonder uw toestemming geld van uw rekening wordt afgeschreven. Dit kan gebeuren door verlies of diefstal van uw betaalinstrument, maar ook door frauduleuze praktijken zoals phishing.

Als u het slachtoffer bent van een dergelijke transactie, heeft u in de meeste gevallen recht op terugbetaling, mits u voldoet aan bepaalde verplichtingen als gebruiker.

Uw verplichtingen als gebruiker

Om recht te hebben op terugbetaling, moet u zich gehouden hebben aan enkele belangrijke verplichtingen voor gebruikers van betaalmiddelen:

• Correct gebruik van uw betaalmiddel
• Beveiliging van uw gegevens
• Directe melding van verlies of diefstal

Wat te doen als u slachtoffer bent van fraude?

Als u ontdekt dat u slachtoffer bent van een niet-toegestane transactie, is het cruciaal dat u snel handelt. U heeft maximaal 13 maanden om de betwiste transactie bij uw bank te melden, maar hoe eerder u dit doet, hoe beter. U bent verplicht om misbruik van uw betaalmiddel onmiddellijk te melden.

De bank is vervolgens verantwoordelijk voor het aantonen dat de transactie correct is uitgevoerd en dat er geen technische fouten zijn opgetreden.

Wie is verantwoordelijk bij niet-toegestane transacties?

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen niet-toegestane transacties die plaatsvinden vóór en nádat u melding heeft gemaakt van verlies, diefstal of fraude.

Niet-toegestane transacties vóór melding

Wanneer een niet-toegestane betaling plaatsvindt voordat u de bank heeft geïnformeerd over het verlies, de diefstal of mogelijk frauduleuze activiteiten met uw betaalmiddel, bent u als gebruiker verantwoordelijk voor maximaal 50 euro. Dit geldt als een eigen risico.

Echter, u hoeft geen schade te vergoeden als:

• U de schade niet kon vaststellen voordat de betaling werd uitgevoerd.
• De schade het gevolg is van een fout van de bank of haar medewerkers.

Als de bank kan bewijzen dat u nalatig bent geweest of opzettelijk fraude heeft gepleegd, bent u volledig aansprakelijk voor de schade.

Wanneer wordt vastgesteld dat u niet verantwoordelijk bent voor een niet-toegestane betalingstransactie, is de bank verplicht het betreffende bedrag zo spoedig mogelijk aan u terug te betalen. In de meeste gevallen moet deze terugbetaling direct plaatsvinden, of uiterlijk binnen één werkdag.

Niet-toegestane transacties ná melding

Wanneer u de bank heeft geïnformeerd over het verlies, de diefstal of mogelijk frauduleuze activiteiten met uw betaalmiddel, ligt de verantwoordelijkheid voor de beveiliging van uw betaalmiddel bij de bank.

Als er na die melding toch een niet-toegestane betaling plaatsvindt, is de bank volledig aansprakelijk, tenzij zij kan bewijzen dat u fraude heeft gepleegd. In dat geval is de bank niet aansprakelijk.

Wanneer wordt vastgesteld dat u niet verantwoordelijk bent voor een niet-toegestane betalingstransactie, is de bank verplicht het betreffende bedrag zo spoedig mogelijk aan u terug te betalen. In de meeste gevallen moet deze terugbetaling direct plaatsvinden, of uiterlijk binnen één werkdag.

Wat wordt gezien als nalatigheid?

Nalatigheid kan worden vastgesteld als u niet zorgvuldig bent omgegaan met uw betaalmiddel of beveiligingsgegevens. Een voorbeeld hiervan is wanneer u uw pincode opschrijft op uw betaalpas of wanneer u niet snel genoeg melding maakt van verlies of diefstal.

Het enkele gebruik van de juiste pincode is niet voldoende bewijs dat u verantwoordelijk bent voor de transactie. De bank moet aanvullend bewijs leveren als zij u aansprakelijk wil stellen.

Wat te doen bij een geschil?

Als u en uw bank het niet eens worden over de situatie, kunt u een klacht indienen bij de Ombudsdienst voor financiële diensten. Deze onafhankelijke instantie kan bemiddelen en u helpen om tot een oplossing te komen.

Contactgegevens Ombudsdienst voor financiële diensten:

• Adres: North Gate II, Koning Albert II-laan 8 bus 2, 1000 Brussel
• Telefoon: +32 2 545 77 70
• E-mail: ombudsman@ombudsfin.be

Wees altijd op uw hoede voor fraudeurs! Laat u niet misleiden door valse e-mails, sms’jes of telefoontjes die vragen om uw persoonlijke of bankgegevens. Banken zullen nooit om uw pincode, wachtwoord of andere gevoelige informatie vragen. Klik nooit op verdachte links en deel uw gegevens niet zomaar.

Blijf waakzaam en bescherm uw financiële veiligheid – één moment van onoplettendheid kan grote gevolgen hebben.