Kan een ouder zijn kind(eren) zomaar onterven?

Stel u voor: u heeft jarenlang uw best gedaan om een goede relatie met uw kinderen te onderhouden, maar het is niet gelukt.

Misschien heeft u inmiddels helemaal geen contact meer, of zijn er ruzies die nooit worden opgelost.

Wat doet u dan met uw nalatenschap? Kan u dat kind onterven en uw vermogen nalaten aan iemand die er wel altijd voor u was, zoals uw andere kinderen, een goede vriend, of uw partner?

In België is het niet mogelijk om een kind volledig te onterven.

Er zijn echter verschillende mogelijkheden om het erfdeel van uw kinderen te beperken of pogingen te ondernemen om uw kinderen te onterven.

Kan u uw kind(eren) onterven?

Ons erfrecht beschermt specifiek de langstlevende echtgenoot en de kinderen door hen een 'reservatair erfdeel' toe te kennen.

Voor kinderen betekent dit dat een ouder minstens de helft van zijn vermogen voor zijn kinderen moet reserveren. Bij het plannen van een erfenis, bijvoorbeeld via een schenking of testament, moet een ouder rekening houden met dit reserve.

De verdeling hiervan hangt af van het aantal kinderen: bij twee kinderen krijgt elk minimaal een kwart (1/4) van de nalatenschap, bij drie kinderen elk een zesde (1/6), enzovoort.

Een kind volledig onterven is dus niet mogelijk. Een ouder kan een kind wel een deel (de helft) van de erfenis ontnemen door dit tijdens zijn leven te schenken of in het testament te verdelen onder andere begunstigden. Dit deel wordt ook wel het 'vrij beschikbaar deel' genoemd.

Ouders kunnen dit deel gebruiken om specifieke kinderen meer na te laten, bijvoorbeeld een kind met zware zorgbehoeften, zonder het minimum erfdeel van de andere kinderen aan te tasten.

Wat als een ouder het reservataire deel schendt?

Het principe van inkorting speelt een cruciale rol in het beschermen van het reservataire erfdeel van kinderen. Als een ouder meer schenkt dan toegestaan en dit ten koste gaat van het reservataire deel van de kinderen, kunnen de kinderen een vordering tot inkorting indienen.

Deze juridische actie zorgt ervoor dat de schenkingen of testamentaire beschikkingen worden verminderd, zodat het reservataire deel wordt hersteld. Dit betekent dat te veel geschonken of nagelaten vermogen aan anderen wordt gecorrigeerd om het minimum erfdeel van de kinderen veilig te stellen.

Kortom, hoewel ouders een zekere mate van vrijheid hebben in het verdelen van hun vermogen, worden de rechten van de kinderen beschermd door de mogelijkheid tot inkorting.

De inkorting gebeurt echter niet automatisch. Ze moet worden gevorderd door een reservataire erfgenaam die meent minder te hebben gekregen dan zijn wettelijk beschermd erfdeel.