Vergeten te scannen bij zelfscan: Juridische gevolgen van (on)opzettelijke diefstal

In een poging om lange wachtrijen te vermijden en personeelskosten te beperken, kiezen steeds meer winkelketens voor zelfscankassa's. Deze optie biedt klanten de mogelijkheid om hun producten zelf te scannen en af te rekenen, wat een efficiëntere winkelervaring belooft. 

Toch brengt dit ook een risico met zich mee: 

Klanten kunnen namelijk de verleiding hebben om producten mee te nemen zonder te betalen, wat serieuze juridische gevolgen kan hebben.

Diefstal en zelfscankassa's

Wanneer u gebruikmaakt van een zelfscankassa, bent u volledig verantwoordelijk voor het scannen en betalen van al uw artikelen.

(Een poging tot) het verlaten van de winkel zonder alle artikelen te betalen, of de intentie om dit te doen, kan als diefstal worden beschouwd, zelfs als het niet-scannen van de artikelen onbewust of door nalatigheid is gebeurd.

Volgens artikel 461 van het Strafwetboek wordt diefstal gedefinieerd als:

Het bedrieglijk wegnemen van een zaak die een ander toebehoort, ongeacht de grootte, waarde of omvang van het gestolen goed.

Dit bedrieglijk wegnemen geldt als weerlegbaar vermoeden. Dit betekent dat, wanneer een klant betrapt wordt op het niet betalen van een goed, dit automatische gezien wordt als diefstal, tenzij de klant kan aantonen dat er geen sprake was van bedrieglijk opzet, maar dat het niet-scannen te wijten was aan nalatigheid.

Wat zijn de mogelijke gevolgen bij een controle?

De gevolgen van het vergeten te scannen bij zelfscan en bij controle betrapt worden, kunnen variëren afhankelijk van de situatie en de reactie van de winkel en de autoriteiten.

Of er sprake is van diefstal, hangt af van hoe geloofwaardig het verhaal is en van de context waarin de controle plaatsvindt.

Wie betrapt wordt, loopt het risico op volgende sancties:

Administratieve sanctie van de winkel:

• Als een winkelmedewerker gelooft dat het niet-scannen onopzettelijk was, kan het volstaan om de niet-gescande goederen alsnog te betalen.
• De winkel kan echter ook een administratieve boete opleggen en een winkelverbod instellen als afschrikwekkende maatregel.

Politie-interventie met lik-op-stukboete:

• Indien de politie bij de kwestie betrokken wordt, kan de klant een lik-op-stuk-boete krijgen, wat inhoudt dat de boete meteen moet worden betaald.
• Deze boete kan oplopen tot maximaal 350 euro, mits de klant op heterdaad betrapt is en toegeeft de goederen bewust niet te hebben gescand met bedrieglijk opzet.

Strafrechtelijke vervolging:

• In ernstige gevallen kan de winkel aangifte doen bij de politie voor diefstal.
• Dit kan leiden tot strafrechtelijke vervolging door de correctionele rechtbank, met mogelijke straffen zoals een boete, werkstraf of zelfs een gevangenisstraf.
  

Het is cruciaal om zorgvuldig te zijn bij het gebruik van zelfscankassa's. Hoewel fouten kunnen gebeuren, moeten klanten zich bewust zijn van de serieuze juridische gevolgen die kunnen volgen. Zorg ervoor dat u elk artikel correct scant om problemen te vermijden.