Een rechtstreekse dagvaarding voor een strafrechtbank

Als u slachtoffer bent van een strafbaar feit, zoals een overtreding of een wanbedrijf, en u wilt sneller handelen of meer controle hebben, biedt de wet u de mogelijkheid om via een rechtstreekse dagvaarding een verdachte zelf voor de rechter te brengen. 

In dit artikel leest u wat een rechtstreekse dagvaarding inhoudt, wanneer u deze kunt gebruiken, hoe het werkt en waar u op moet letten.

Wat is een rechtstreekse dagvaarding?

Een rechtstreekse dagvaarding is een juridische procedure waarmee u zelf een verdachte voor de strafrechter kunt brengen, zonder tussenkomst van het parket (Openbaar Ministerie). U wordt hiermee automatisch burgerlijke partij in de zaak. Dit betekent dat u niet alleen een schadevergoeding kunt eisen voor de geleden schade, maar ook de strafrechtelijke vervolging van de verdachte op gang brengt.

Het verschil met de gewone procedure is dat u zelf het initiatief neemt. Het parket voert in dit geval geen onderzoek uit; u bent degene die de zaak aanbrengt én bewijsmateriaal moet leveren.

Deze procedure is vooral geschikt voor zaken die eenvoudig te bewijzen zijn, zoals duidelijke overtredingen of wanbedrijven. Voor ernstige misdrijven, zoals moord, is deze route niet beschikbaar; deze zaken worden altijd door het parket behandeld.

Wanneer kunt u een rechtstreekse dagvaarding gebruiken?

Een rechtstreekse dagvaarding is niet altijd mogelijk.

Er zijn specifieke voorwaarden waaraan moet worden voldaan:

• Het parket mag nog geen strafrechtelijke vervolging hebben opgestart.
• U mag nog geen schadevergoeding hebben geëist via een andere rechtbank.
• U moet over voldoende bewijsmateriaal beschikken om de schuld van de verdachte aan te tonen.

Het is belangrijk dat u beseft dat de rechter bij een rechtstreekse dagvaarding volledig afgaat op de bewijzen die u zelf aanlevert. Er is geen voorafgaand politieonderzoek of aanvullend gerechtelijk onderzoek, wat betekent dat u goed voorbereid moet zijn.

Hoe verloopt een rechtstreekse dagvaarding?

Een rechtstreekse dagvaarding doorloopt een aantal belangrijke stappen.

Hier leest u hoe de procedure werkt:

 1.  De dagvaarding laten opstellen en betekenen

U schakelt een advocaat in om de dagvaarding op te stellen. Hierin staat precies beschreven welk strafbaar feit de verdachte heeft gepleegd en waarom u hem of haar voor de rechter daagt. Vervolgens zorgt een deurwaarder ervoor dat de verdachte officieel wordt opgeroepen om te verschijnen.

 2.  Het betalen van een borgsom

Omdat u de procedure zelf opstart, vraagt de rechter u om een borgsom te betalen. Dit bedrag dient als zekerheid voor de kosten van de procedure.

U krijgt de borgsom terug als de verdachte schuldig wordt verklaard. Deze maatregel voorkomt dat mensen zonder gegronde reden een rechtstreekse dagvaarding indienen.

 3.  Het verzamelen en aanleveren van bewijsmateriaal

Het succes van uw zaak hangt volledig af van de bewijzen die u aanlevert. Denk hierbij aan documenten, getuigenverklaringen, foto’s, video-opnamen of andere bewijsmiddelen die de schuld van de verdachte ondersteunen.

Uw advocaat speelt hierbij een belangrijke rol: hij of zij helpt u om het bewijsmateriaal goed te ordenen en te presenteren. Omdat er geen politieonderzoek aan voorafgaat, rust de volledige bewijslast op u.

 4.  De zaak voor de rechter brengen

Tijdens de rechtszitting zal de rechter het bewijs beoordelen en bepalen of de verdachte schuldig is. Op basis van deze beoordeling beslist de rechter over de straf en eventuele schadevergoeding die u kunt ontvangen.

Wat zijn de voordelen en beperkingen van een rechtstreekse dagvaarding?

Een rechtstreekse dagvaarding kan in sommige situaties een ideale oplossing zijn. Het biedt u de mogelijkheid om sneller actie te ondernemen en zelf de controle te houden over de vervolging. Als u het gevoel heeft dat het parket te traag handelt, of als uw zaak niet wordt opgepakt, kunt u met een rechtstreekse dagvaarding alsnog gerechtigheid zoeken.

Toch zijn er ook beperkingen. Deze procedure is alleen geschikt voor zaken waarin het bewijs eenvoudig en duidelijk is. Bij complexe zaken, zoals fraude of medische fouten, kan een diepgaand onderzoek nodig zijn dat u zelf niet kunt uitvoeren. In dergelijke gevallen is het vaak beter om te wachten tot het parket de zaak oppakt.

Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat een rechtstreekse dagvaarding financieel belastend kan zijn. U moet niet alleen een borgsom betalen, maar ook de kosten van een advocaat en deurwaarder dragen. Bovendien kan de emotionele impact van het proces groot zijn, vooral als de zaak niet ontvankelijk wordt verklaard.

Voor wie is een rechtstreekse dagvaarding geschikt?

Een rechtstreekse dagvaarding is vooral geschikt voor slachtoffers die:

• Een duidelijke en eenvoudig te bewijzen zaak hebben.
• Snel actie willen ondernemen zonder afhankelijk te zijn van het parket.
• Bereid zijn om het proces financieel en emotioneel te dragen.

Het is een krachtig juridisch middel, maar vraagt wel om een goede voorbereiding en deskundige begeleiding.

Twijfelt u of een rechtstreekse dagvaarding de juiste keuze is? Schakel dan een advocaat in om uw situatie te bespreken.