Mag u op openbaar terrein gefilmd worden? Een gids voor uw portretrechten

Het gebruik van camera's en videoregistratie is in de moderne samenleving wijdverbreid geworden. Of het nu beveiligingscamera's, mobiele telefoons of andere apparaten zijn, het is niet ongebruikelijk om op openbaar terrein gefilmd te worden.

Maar hoe zit het dan met uw privacy? Kan u zomaar gefilmd worden in het openbaar en wat zijn uw rechten in deze situatie?

Mag u zomaar gefilmd worden in het openbaar?

Als individu heeft u het recht om te bepalen wie u mag fotograferen of filmen en hoe de gemaakte beelden gebruikt mogen worden. Wanneer iemand u wil filmen of interviewen, dient u specifiek toestemming te geven om uw hoofd in beeld te brengen. 

Dit recht maakt deel uit van het intellectuele eigendomsrecht, bekend als het portretrecht. Het portretrecht beschermt het individu tegen ongeoorloofd gebruik van zijn of haar afbeelding en inbreuken op de privacy.

Uitzonderingen op het portretrecht

Hoewel het portretrecht individuen het recht geeft om te beslissen wat er met hun portret mag gebeuren, is dit recht niet absoluut en zijn er limieten aan verbonden.

 >  Personen die slechts als achtergrond in beeld komen

Het is toegestaan om foto's of video's te publiceren waarbij personen louter als achtergrond in beeld komen in publieke ruimtes, zonder een belangrijke rol te spelen in de beelden. Uiteraard moet er rekening worden gehouden met de concrete omstandigheden. Bijvoorbeeld, als een groep vriendinnen foto's van elkaar maakt in een druk park, is het niet nodig om aan elke persoon op de achtergrond toestemming te vragen.

Echter, als de personen op een beschamende manier in beeld komen of als de beelden op een misbruikende manier worden gebruikt, is het beter om toestemming te vragen alvorens u de beelden zou gebruiken.

 >  Publieke figuren met een publieke functie

Voor publieke figuren, personen die bekendheid hebben verworven door hun rol in de samenleving, is er een afwijking op het portretrecht mogelijk.

Publieke figuren mogen gefilmd worden wanneer zij hun publieke functie uitoefenen. Het is echter belangrijk op te merken dat deze regels niet van toepassing zijn wanneer een publiek persoon zich in de context van zijn of haar privéleven bevindt.

Wat kan u doen bij schending van uw portretrechten?

Als u van mening bent dat uw portretrechten worden geschonden, zijn er verschillende stappen die u kan ondernemen: 

Herkent u zichzelf op foto's (vb. op sociale media) of videobeelden (vb. op televisie) en wil u dat deze beelden worden verwijderd, dan kan u zich verzetten tegen het gebruik van uw portret en verzoeken om de verwijdering ervan. U kan een kortgedingprocedure starten om ervoor te zorgen dat de beelden zo snel mogelijk worden verwijderd en er vervolgens een verbod wordt opgelegd om de beelden nog te gebruiken.

Als u schade heeft geleden door het gebruik van uw beelden, kan u ook een schadevergoeding eisen. Hiervoor moet u echter een gerechtelijke procedure starten en naar de rechter stappen. Het is belangrijk om duidelijk bewijs te leveren dat u schade heeft geleden als gevolg van de inbreuk op uw portretrechten door de betreffende persoon.