Wat is het verschil tussen doodslag en moord?

In de Belgische strafwetgeving worden moord en doodslag beide beschouwd als ernstige misdrijven die het recht op leven schenden. Hoewel ze vaak in één adem genoemd worden, zijn er belangrijke verschillen tussen de twee.

Dit artikel legt uit wat moord en doodslag precies inhouden volgens de Belgische wetgeving en gaat in op het onderscheid tussen beide misdrijven.

Wat is doodslag?

Doodslag wordt gedefinieerd in artikel 393 van het Belgische Strafwetboek.

Het gaat om het opzettelijk doden van een persoon zonder dat er sprake is van voorbedachtheid. Dit betekent dat de daad met opzet werd uitgevoerd, maar zonder dat de dader vooraf heeft gepland om het slachtoffer van het leven te beroven.

Kenmerken van doodslag:

• Opzet: De dader heeft de bedoeling gehad om het slachtoffer te doden.
• Geen voorbedachtheid: De daad is niet vooraf beraamd of gepland.

Voorbeeld:

Een ruzie loopt uit de hand en één van de partijen doodt de ander in een opwelling. Er was geen tijd om het misdrijf te overwegen of te plannen, maar de daad was wel opzettelijk.

Strafmaat:

Doodslag wordt in België bestraft met een gevangenisstraf van 20 tot 30 jaar.

Wat is moord?

Moord wordt beschouwd als een verzwaarde vorm van doodslag en wordt gedefinieerd in artikel 394 van het Strafwetboek.

Het belangrijkste verschil is dat moord plaatsvindt met voorbedachtheid. Dit betekent dat de dader bewust en weloverwogen heeft besloten om het slachtoffer te doden, en daarbij eventueel een plan heeft uitgewerkt om de daad te plegen.

Kenmerken van moord:

• Opzet: Net als bij doodslag heeft de dader de bedoeling gehad om het slachtoffer te doden.
• Voorbedachtheid: De dader heeft tijd genomen om de daad te overwegen en te plannen.

Voorbeeld:

Een dader beraamt een plan om zijn slachtoffer te doden, koopt een wapen, en wacht op het juiste moment om toe te slaan. Hier is sprake van bewust handelen met een voorafgaand plan.

Strafmaat:

Moord wordt zwaarder bestraft dan doodslag. De straf kan oplopen tot levenslange opsluiting.

Het verschil tussen moord en doodslag

Het onderscheid tussen moord en doodslag ligt hoofdzakelijk in de voorbedachtheid. Bij moord heeft de dader bewust tijd genomen om zijn daad te overwegen en plannen te maken, terwijl doodslag voortkomt uit een meer impulsieve of spontane actie.

De aanwezigheid van voorbedachtheid wordt door de rechtbank beoordeeld aan de hand van factoren zoals:

• De tijd tussen het besluit en de uitvoering: Hoeveel tijd was er om na te denken?
• Bewijzen van planning: Zijn er voorbereidingen getroffen, zoals het aanschaffen van wapens?
• Het gedrag van de dader: Heeft de dader koelbloedig gehandeld of impulsief gereageerd?

Gevolgen van het onderscheid

Het onderscheid tussen moord en doodslag heeft belangrijke gevolgen voor de strafmaat. Omdat moord een geplande en meer berekende daad is, wordt deze zwaarder bestraft dan doodslag.

Daarnaast kunnen er verzachtende of verzwarende omstandigheden zijn die de straf beïnvloeden:

• Verzachtende omstandigheden: Bijvoorbeeld als de dader handelde onder emotionele druk of uit provocatie.
• Verzwarende omstandigheden: Zoals het doden van een kind, een hulpeloze persoon, of meerdere slachtoffers.