Aansprakelijkheid voor laster bij valse beschuldigingen op social media

Stel u voor: u opent uw sociale media en ziet ineens dat iemand valse beschuldigingen over u verspreidt. Een post waarin u wordt beschuldigd van iets dat helemaal niet waar is, maar het bericht is al door tientallen mensen gedeeld. Uw reputatie staat op het spel en de gevolgen kunnen groot zijn – zowel in uw persoonlijke als professionele leven. Wat kunt u doen?

In dit artikel leest u welke rechten u heeft en hoe u zich kunt verdedigen tegen laster op social media.

Wat is laster en eerroof?

Laster en eerroof wordt in artikel 443 van het Strafwetboek opgenomen als volgt:

Een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste leggen, dat zijn eer kan krenken of hem aan de openbare verachting kan blootstellen, en waarvan het wettelijk bewijs niet wordt geleverd, is schuldig aan laster, wanneer de wet het bewijs van het ten laste gelegde feit toelaat, en aan eerroof, wanneer de wet dit bewijs niet toelaat.

Laster op social media

Op sociale media, zoals Facebook, X en Instagram, kunnen beschuldigingen zich razendsnel verspreiden, wat de impact van laster aanzienlijk vergroot.

Een enkele post kan binnen enkele minuten door duizenden mensen worden gelezen of gedeeld, waardoor de schade aan je reputatie enorm kan zijn. Bovendien is het lastig om deze berichten volledig van het internet te verwijderen, zelfs als ze later worden ingetrokken.

Als iemand valse beschuldigingen over jou verspreidt op social media, kun je aanzienlijke persoonlijke en professionele schade ondervinden. Daarom is het belangrijk te weten welke juridische mogelijkheden je hebt om jezelf te verdedigen en de schade te beperken.

Wanneer kun je iemand aansprakelijk stellen?

Om iemand juridisch aansprakelijk te stellen voor laster of eerroof via social media, moeten bepaalde voorwaarden worden vervuld:

• De bewering moet aantoonbaar onwaar zijn. Waarheidsgetrouwe, bewezen informatie, hoe schadelijk ook, valt niet onder laster of eerroof.
• De beschuldigingen moeten openbaar gedeeld zijn, wat bij social media vaak het geval is omdat deze platformen doorgaans voor een breed publiek toegankelijk zijn.
• Er moet sprake zijn van daadwerkelijke schade aan je reputatie. Dit kan zich uiten in bijvoorbeeld verlies van werk, beschadigde relaties of emotionele schade.
• De persoon die de beschuldigingen verspreidt, moet dit opzettelijk hebben gedaan om jouw reputatie te schaden, of tenminste nalatig zijn geweest in het controleren van de waarheid van zijn of haar uitspraken.

Uitzondering: Vrijheid van meningsuiting

Het is echter belangrijk om het verschil tussen feitelijke beschuldigingen en meningen te begrijpen. In veel landen wordt het recht op vrijheid van meningsuiting beschermd, en mensen mogen hun mening vrijuit delen, zelfs als die negatief of kwetsend is.

Een mening kan bijvoorbeeld zijn: “Ik vind dat hij onprofessioneel werkt.”. Dit is een subjectieve opvatting en wordt beschermd onder de vrijheid van meningsuiting, zolang het duidelijk een mening is en geen feitelijke, onjuiste bewering.

Wat kan u doen bij laster op social media?

Als u het slachtoffer bent van valse beschuldigingen op social media, kunt u enkele stappen ondernemen om uzelf te beschermen. Begin met bewijs verzamelen door schermafbeeldingen te maken van de berichten, inclusief datum, tijd en accountnaam. Dit is essentieel voor een eventuele rechtszaak.

U kunt ook proberen contact op te nemen met de verspreider en vragen om de beschuldigingen in te trekken of een rectificatie te plaatsen. Als dat niet werkt, kunt u de beschuldigingen rapporteren aan het social media platform, dat vaak richtlijnen heeft tegen valse informatie.

Is de schade groot? Win dan juridisch advies in. Een advocaat kan u adviseren over een mogelijke rechtszaak wegens laster of eerroof.

Als er voldoende bewijs en schade is, kunt u juridische stappen ondernemen. Dit kan leiden tot een schadevergoeding, een verplichte rectificatie, of in ernstige gevallen zelfs strafrechtelijke vervolging van de dader.